کافه اکسسوری – بیش از ۱۲۰ گونه شناسایی‌شده در تیره قهوه وجود دارد. تولیدکنندگان، بازرگانان، رسترها، باریستاها و مصرف‌کنندگان عمدتاً با دو مورد از این موارد آشنا می‌شوند: عربیکا و روبوستا. بااین‌حال، گونه سوم پس‌ازاین دو وجود دارد که عمدتاً در جنوب شرقی آسیا رشد می‌کند: قهوه ی لیبریکا که امروزه این‌گونه اصلی‌ترین گونه از قهوه است که در مالزی و فیلیپین رشد می‌کند.
بنابراین قهوه ی لیبریکا از کجا آمده است؟ مزه‌اش مثل چیست؟ و آیا محبوبیت بیشتری پیدا خواهد کرد؟ برای پاسخ به این سؤالات و کسب اطلاعات بیشتر، من با پاچیتا خوان از سازمان ملل و گونزالو هرناندز مالک و مدیر Coffea diversa صحبت کردم که در ادامه می‌خوانیم.
قهوه ی لیبریکا از کجا می‌آید؟
ریشه لیبریکا در لیبریا، آفریقای غربی است. بااین‌حال، امروزه، بیشتر در جنوب شرقی آسیا – یعنی فیلیپین، اندونزی و مالزی کشت و مصرف می‌شود. فقط در فیلیپین بیش از ۷۰٪ قهوه‌های پرورش‌یافته لیبریکا است.
پاچیتا عضو کمیته راهبری اداره جنگل و مزرعه سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل است. او در مورد سفر این‌گونه از آفریقا به آسیا بحث می‌کند.
«ممکن است از لیبریا، لیبریکا به اتیوپی رفته باشد و در آنجا می‌تواند به خاورمیانه برود و درنتیجه به آسیای جنوب شرقی گسترش یابد. [در آن زمان، مردم مسلمان اغلب] به دلایل مذهبی به مالزی می‌رفتند.»
همچنین به‌احتمال‌زیاد استعمارگران هنگام استقرار گیاهان لیبریکا را با خود به جنوب شرقی آسیا آورده‌اند. «بیشتر جنوب شرقی آسیا یا توسط فرانسه، هلندی یا اسپانیایی اشغال‌شده بود. این استعمارگران اروپایی قهوه را با خود می‌آورند که پس‌ازآن بر عادات نوشیدن قهوه در بیشتر جنوب شرقی آسیا تأثیر می‌گذارد.»
اگرچه ممکن است جزئیات چگونگی ورود قهوه ی لیبریکا به جنوب شرقی آسیا مورد اختلاف باشد، اما تحقیقات نشان می‌دهد که در اواخر قرن نوزدهم محبوبیت زیادی را تجربه کرده است.
مقاوم در برابر آفات
دلیل آن این است که در حدود سال ۱۸۹۰، یک اپیدمی زنگ‌زدگی برگ قهوه بیش از ۹۰ درصد از گیاهان عربیکا را در سراسر جهان فرا گرفت. متعاقباً، انعطاف‌پذیری در برابر بیماری‌ها و آفات برای بسیاری از تولیدکنندگان به اولویت بالایی تبدیل شد.
درحالی‌که در این زمان بسیاری از تولیدکنندگان به روبوستا روی آوردند، در عوض تولیدکنندگان در فیلیپین به کاشت لیبریکا تشویق شدند. این بدان دلیل است که گیاه لیبریکا در برابر زنگ‌زدگی برگ قهوه مقاومت بسیار بیشتری دارد و همچنین می‌توان آن را در دمای بالاتر و ارتفاعات کمتر نسبت به عربیکا رشد کرد. بعلاوه، آفات نفوذ به پوست گیلاس‌های لیبریکا دشوارتر است، زیرا به‌طور قابل‌توجهی سفت و محکم هستند.
نزدیکی و مسافرت آسان از فیلیپین به دیگر کشورهای جنوب شرقی آسیا به معنی گسترش سریع گونه‌ها بود. پاچیتا توضیح می‌دهد: «فیلیپین فقط با مالزی و اندونزی یک قایق‌سواری است و قهوه و ادویه‌جات بدون نیاز به کشتی‌های بزرگ می‌توانند از کشوری به کشور دیگر منتقل شوند.»
مشخصات قهوه ی لیبریکا
گونزالو هرناندز مالک و مدیر Coffea diversa، یک «باغ قهوه» در کاستاریکا است که بیش از ۷۰۰ نوع گیاه مختلف قهوه پرورش می‌دهد. او توضیح می‌دهد که امروزه لیبریکا می‌تواند به‌صورت وحشی در سراسر مناطق گرمسیری آفریقا پیدا شود.
درختان Liberica تا پنج سال پس از کاشت، گیلاس را تحمل می‌کنند. آن‌ها بلند می‌شوند، بعضی درختان دارای ارتفاع ۱۷ متر هستند – که می‌تواند چیدن گیلاس را دشوار کند.
برگ‌ها و گیلاس‌ها نیز به‌طور قابل‌توجهی بزرگتر از گیاهان عربیکا و روبوستا هستند. برگ‌های لیبریکا می‌توانند به‌اندازه ۳۰ سانتی‌متر رشد کنند و گیلاس‌های این‌گونه نیز می‌توانند تقریباً دو برابر اندازه دو عدد دیگر هنگام رسیدن باشند.
علاوه بر این، نسبت خمیر به پوست برای لیبریکا در حدود ۶۰:۴۰ است، درحالی‌که نسبت عربیکا و روبوستا نسبت ۴۰:۶۰ است. این نه‌تنها باعث افزایش زمان خشک شدن گیلاس‌های لیبریکا می‌شود، بلکه بر طعم آن نیز تأثیر می‌گذارد.
لیبریکایی که به‌طور طبیعی پردازش‌شده باشد، تمایل به تولید این نت‌های ظریف جک فروت دارد، درحالی‌که فرآوری شسته شده منجر به طعم‌های مرکبات و گل، یا حتی رایحه‌های عطروطعم «سنتی» بیشتری مانند شکلات می‌شود.
فراتر از این، از دیگر ویژگی‌های برجسته طعم قهوه ی لیبریکا قهوه لیبریکا می‌توان به احساس طولانی‌مدت دهان و شیرینی سازگار آن اشاره کرد – لیبریکا اغلب شیرین‌تر از عربیکا توصیف می‌شود. این ممکن است به دلیل تخلخل بیشتر بذرهای لیبریکا باشد، به این معنی که درنهایت لوبیاها قندهای بیشتری از محلول را جذب می‌کنند.
منبع: perfect daily grind
تنظیم و گردآوری بهنام حاتم جعفری
کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.
