بررسی دانه‌های قهوه عربیکا و روبوستا

قهوه عربیکا و روبوستا

کافه اکسسوری – دانه‌های قهوه عربیکا و روبوستا بی‌شک بیشترین گسترگی و تنوع را در دنیای قهوه دارند. ازلحاظ گیاه‌شناسی بیش از ۱۰۰ گونه گیاهی گیاه قهوه در جهان شناسایی شده است، اما این دو گونه بیشترین تولید، فروش و محبوبیت را در میان این گونه‌ها دارند؛ اما سؤال اینجاست که این دو گونه چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند و چگونه می‌توان آن‌ها را از هم شناخت؟ در این یادداشت به موارد تفاوت این دو گونه قهوه می‌پردازیم.

 تفاوت در طعم و عطر

نخستین تفاوت در دانه‌ روبوستا و عربیکا عطروطعم این دو قهوه است. دانه‌های روبوستا (Robusta) به داشتن طعم و عطری شبیه به لاستیک سوخته (burnt tires or rubbery) مشهور هستند به‌گونه‌ای که این عطر حتی زمان آسیاب شدن نیز قابل ‌تشخیص است. در مقابل دانه‌های عربیکا (Arabica) عطر دلنشین‌تر و خوشایندتری دارند.

 میزان کافئین در دانه‌های قهوه عربیکا و روبوستا

دانه‌های روبوستا تقریباً دو برابر عربیکا کافئین دارند و همین امر موجب طعم تلخ‌تر روبوستا نسبت به دانه عربیکاست. ازلحاظ درصدی روبوستا حدود ۲.۷ درصد و دانه عربیکا در حدود ۱.۵ درصد کافئین دارد.

میزان قند و چربی

میزان قند موجود در دانه عربیکا تقریباً دو برابر دانه روبوستا است و ازلحاظ چربی چیزی حدود ۶۰ درصد بیشتر از میزان موجود در دانه روبوستا اندازه‌گیری شده است و این تفاوت شیمیایی توجیه مناسبی برای داشتن طعم مطبوع‌تر در دانه قهوه عربیکاست.

قیمت دانه‌های قهوه

ازنظر قیمت در بورس‌های جهانی دانه‌های عربیکا حداقل معمولاً به قیمتی دو برابر بیشتر از روبوستا معامله می‌شوند.

کاشت و داشت و برداشت

گونه روبوستا راحت‌تر مورد زراعت قرار می‌گیرد و میزان محصولی که در هر هکتار به دست می‌آید بیشتر از گونه عربیکا است. همچنین دانه روبوستا نسبت به آفات زراعی و بیماری‌ها مقاوم‌تر است. نکته جالب این است که میزان بیشتر کافئین موجود در دانه‌ی روبوستا، نوعی سد دفاعی در برابر آفات محسوب می‌شود.

میزان کرما در قهوه دم‌آوری شده

امروزه در اکثر اسپرسوهای تولید کشور ایتالیا درصدی روبوستا استفاده می‌شود که علت این امر ایجاد کرمای بیشتر دانه‌های روبوستا است.

شکل ظاهری قهوه عربیکا و روبوستا

از لحاظ شکل ظاهری دانه روبوستا گرد و مدورتر هستند درحالی‌که دانه عربیکا بیضی‌شکل هستند.

ارتفاع گیاه و محل رویش 

گیاه عربیکا در ارتفاعی بالاتر نسبت به گونه Robusta رشد می‌کند و ارتفاع آن بین ۲.۵ تا ۴.۵ متر است درحالی‌که گیاه روبوستا ارتفاعی معادل ۴.۵ تا ۶.۵ متر پیدا می‌کند و در ارتفاعی پایین‌تر نسبت به گونه عربیکا پرورش می‌یابد.

میزان کشت و تولید

دانه قهوه Arabica در حدود ۷۰ درصد‌ محصول تولیدی کشورهای پرورش قهوه را به خود اختصاص داده است و بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده گیاه عربیکا در این میان  برزیل است؛ اما ۳۰ درصد باقیمانده به پرورش گیاه روبوستا اختصاص دارد که کشور ویتنام بزرگ‌ترین تولیدکننده آن شناخته می‌شود.

کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.

واژه نامه قهوه: قهوه اوگنیودز Eugenioides

Eugenioides

کافه اکسسوری – روبوستا ممکن است به‌عنوان اقوام تجاری و فرومایه عربیکا شناخته شود، اما بدون آن به‌هیچ‌وجه عربیکا نخواهیم داشت. روبوستا درواقع گیاه اصلی عربیکا است و گونه روبوستایی که برای تولید عربیکا با آن همراه است، قهوه اوگنیودز Eugenioides نام دارد. این‌گونه به‌سختی برای نوشیدنی قهوه تکثیر نمی‌شود و فقط اخیراً موردتوجه قرار گرفته است.

کاملیو ماریساند، تولیدکننده کلمبیایی، در سال‌های اخیر در حال آزمایش روی انواع منحصربه‌فرد و نادر است. سودان روم که Saša ćestić برای پیروزی در مسابقات قهرمانی جهانی باریستا تولید کرد، در Finca Las Nubes در السالوادور آن را پرورش داده است.

چند مایل پایین‌تر از جاده‌های کوچک در Finca Inmaculada، قهوه اوگنیودز در حال رشد است و با موفقیت بسیار خوبی همراه است. قهوه جف وات از Intelligentsia این قهوه را در یک میز کور به سارا اندرسون، قهرمان جام دم‌آوری آمریکا، ارائه داد. سارا قهوه واقعاً بی‌نظیری را برای حضور در مسابقات جهانی انتخاب کرد و در سال ۲۰۱۵ به مقام پنجم رسید.

من به‌اندازه کافی خوش‌شانس بودم که این قهوه را در گوتنبرگ در این رقابت چشیدم و بسیار غیرمعمول بود. اسیدیته معمولی سیتریک که انتظار می‌رود در محصولات با کیفیت بالا عربیکا تقریباً وجود نداشته باشد. در جای خود شیرینی زیادی وجود دارد، به‌طوری‌که تقریباً شیرین است. این فنجان خصوصیاتی مانند غلات را نشان می‌دهد و همچنین مانند چای توصیف می‌شود.

منبع: The Coffee Dictionary, Maxwell Colonna

Eugenioides

Robusta may be known as the commercial and inferior relative of Arabica, but without it we would not have Arabica at all. Robusta is actually the parent plant of Arabica, and the species Robusta coupled with to produce Arabica is called Coffea eugenioides. This species is barely propagated for coffee drinking at all and has come into the spotlight only recently.

Colombian producer Camilio Marisande has been experimenting with unique and rare varieties in recent years. The Sudan Rume that he produced with Saša Šestić for the World Barista Championship win was grown at Finca Las Nubes in El Salvador.

A few miles down the road on the small plots at Finca Inmaculada, Eugenioides is being grown, and with great success. Geoff Watts of Intelligentsia Coffee presented the coffee on a blind table to US Brewers Cup champion Sarah Anderson.

Sarah chose the truly unique coffee to take to the world championships where she finished fifth in 2015. I was lucky enough to taste this coffee in Gothenburg at the competition. It is very unusual. The typical citric acidity you would expect in high-quality Arabica crops is almost not there at all. In its place is a lot of sweetness, so that it is almost sugary. The cup displays cereal-like qualities and is also described as being tea-like

کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.

تهیه قهوه کُن پانا با موکاپات

کُن پانا

کافه اکسسوری – اسپرسو اصالتاً یک روش دم‌آوری قهوه به سبک ایتالیایی است؛ اما کُن پانا یا espersso con pana نوشیدنی قهوه اسپرسو با خامه است که ترجمه آن در زبان ایتالیایی به معنی قهوه به همراه خامه (cream) است، نوشیدنی کن پانا در حقیقت از یک شات اسپرسو سینگل یا دوبل تشکیل‌شده که با خامه پوشیده می‌شود. البته منظور از خامه روی اسپرسو، خامه زده‌شده (Whipped cream) است که هم قوام خوبی دارد و هم می‌توان به‌راحتی به‌وسیله ماسوره فنجان را تزئین کنید. قهوه‌ای که به شیوه اسپرسو دم شده پایه بسیاری از نوشیدنی‌ها مثل کاپوچینو، کافه آمریکانو، کافه لاته و کافه ماکیاتو است. شما به‌راحتی می‌توانید این نوشیدنی را در منزل تهیه‌کرده و لذت ببرید. در این یادداشت به طرز تهیه کُن پانا به همراه دستگاه قهوه ساز موکاپات در منزل می‌پردازیم.

طرز تهیه قهوه کُن پانا یا اسپرسو خامه‌ای

شما در منزل به‌وسیله دستگاه اسپرسو ساز برقی یا اسپرسو ساز رو گازی (Stovetop espresso maker) یا همان موکاپات می‌توانید قهوه اسپرسو را تهیه کنید و به‌وسیله ماسوره، خامه زده‌شده را روی آن بریزید تا یک نوشیدنی کُن پانا داشته باشید.

ابتدا محفظه‌های موکاپات را بازکنید.  محفظه‌ پودر قهوه را از محفظه آب جدا کنید و مقداری آب داخل محفظه مخصوص آب بریزید، آب باید درست تا زیر سوپاپ کنترل فشار باشد. حالا محفظه پودر قهوه را هم از پودر قهوه پرکنید. دقت داشته باشید که درجه آسیاب دانه قهوه برای تهیه قهوه به روش اسپرسو باید Fine Grind باشد، یعنی نه خیلی زبر (Coarse) مانند قهوه دمی  و نه خیلی نرم  (Extra Fine) مانند قهوه ترک.

محفظه پودر قهوه باید سر صاف باشد پس سطح قهوه را با انگشت صاف کنید. حالا محفظه‌ پودر قهوه را سر جای خودش قرار دهید و موکاپات را محکم ببندید. موکاپات را روی شعله متوسط گاز بگذارید و منتظر شوید تا قهوه از لوله‌ خروجی خارج‌شده و داخل محفظه قهوه بریزد. مراقب باشید که شعله‌ گاز را قبل از آن‌که قهوه تا دهانه لوله‌ خروج قهوه بالا بیاید خاموش‌کنید. به‌این‌ترتیب قهوه آرام‌آرام وارد محفظه قهوه می‌شود. قهوه اسپرسو کُن پانا شما آماده است، آن را در فنجان سرو کنید، روی آن با ماسوره خامه زده‌شده بریزید و بلافاصله میل کنید.

کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.

نحوه دم‌آوری قهوه‌ی فرانسه

قهوه‌ی فرانسه

کافه اکسسوری – قهوه‌ی فرانسه نام آشنایی در صنعت قهوه است اما این نام ارتباطی با نوع و جنس دانه قهوه ندارد و تنها به روشی از تهیه و دم‌آوری قهوه اشاره دارد. به عبارتی روش دم‌آوری فرانسه به احترام ابداع‌کننده فرانسوی آن به روش دم‌آوری قهوه فرانسه نام‌گذاری شد.

تاریخچه قهوه‌ی فرانسه

مدتها تهیه‌ی یک فنجان قهوه کار آسانی محسوب می‌شد. تنها می‌بایست قهوه رُست شده و آسیاب شده را داخل یک تابه یا محفظه‌ی گلدانی کوچک می‌ریختند و بعدازآن آب داغ را اضافه می‌کردند؛ سپس با قرار دادن دری بر روی محفظه‌ای که برای این کار طراحی‌شده بود، اجازه می‌دادند فرآیند آماده شدن قهوه شکل بگیرد.

در حدود سال ۱۷۱۰ در فرانسه، برای اولین بار روند دم کردن قهوه به‌صورت تزریقی ابداع شد.

به صورتی که قهوه‌ی آسیاب شده را در داخل کیسه‌ای پارچه‌ای قراردادند و با اضافه کردن آب داغ به آن زمینه را برای دم شدن بهتر قهوه و رسیدن به نوشیدنی خوش‌طعم‌تر فراهم نمودند.

بااین‌وجود همچنان در قرن ۱۹ و حتی قسمتی از قرن ۲۰ میلادی هنوز بسیاری از روش سنتی استفاده می‌کردند.

تلاش برای دم‌آوری بهتر قهوه‌ی فرانسه

فراگیری روش ابداع‌شده و بسیاری از نوآوری‌های دیگر در این زمینه تا حد زیادی به کمک‌های ژان باپتیستا دبلوی (Jean Baptiste de Belloy) اسقف اعظم پاریس در قرن ۱۸ میلادی مدیون است که عقیده داشت قهوه باید به بهترین روش دم‌آوری شود.

در سال‌های پس‌ازآن تلاش مخترعین برای باکیفیت‌تر شدن و همچنین ساده‌تر شدن استفاده از این روش افزایش پیدا کرد و همچنین آزمایش‌های مختلفی برای پیدا کردن بهترین نوع فیلتر که کمترین تأثیر را روی طعم قهوه بگذارد انجام شد.

در همین راستا، یک مخترع فرانسوی قهوه‌جوشی با استفاده از پمپاژ آب را ابداع نمود.

مخترعی آمریکایی که ساکن پاریس بود اولین نمونه از French Drip Pot را ابداع نمود و مخترع فرانسوی دیگری نیز توانست فیلتری فلزی را برای استفاده بهتر اختراع کند.

دم‌آوری قهوه به روش فرانسه

انتخاب میزان برشتگی مناسب

برای تهیه‌ی قهوه‌ی فرانسه ابتدا به دانه‌ی قهوه‌ای احتیاج داریم که به‌صورت نیمه برشته تفت‌داده شده باشد که در اصطلاح مدیوم رُست Medium Roast نامیده می‌شود.

در این حالت قهوه به تیرگی قهوه معمول مورداستفاده برای تهیه‌ی اسپرسو نمی‌رسد و خامی اولیه را نیز نخواهد داشت.

همان‌طور که اشاره شد، قهوه‌ی فرانسه یک روش دم کردن قهوه است و می‌توان در آن از قهوه‌ی تیره و با درجه‌ی برشتگی بالا (Dark Roast) و همچنین قهوه‌ی روشن و با درجه‌ی برشتگی پایین (Light Rost) نیز استفاده کرد و انتخاب درجه‌ی تفت‌دادگی آن کاملاً به ذائقه‌ی مصرف‌کننده‌ی قهوه و سلیقه‌اش در انتخاب عطروطعم و میزان تلخی نوشیدنی وابسته است؛ اما شیوه‌ی کلی تهیه‌ی قهوه فرانسه در اکثر نقاط با استفاده از دانه‌ی مدیوم رُست قهوه است.

درجه استاندارد آسیاب قهوه‌ی فرانسه

درجه‌ی آسیاب کردن قهوه‌ی فرانسه به دلیل نوع دم‌آوری آن باید کمی درشت‌تر از قهوه‌ی اسپرسو انتخاب شود.

همچنین یکنواخت بودن آسیاب شدگی قهوه از اهمیت بالایی درنتیجه‌ی نهایی قهوه‌ی دم شده برخوردار است.

برخلاف تنوع در انتخاب میزان برشتگی دانه که مصرف‌کننده امکان تغییر روش کلی بر اساس ذائقه‌ی خود را داشت، در این قسمت نمی‌توان از آسیاب شدگی خیلی ریزتر یا خیلی درشت‌تر استفاده نمود چراکه باعث افت کیفیت نوشیدنی تهیه‌شده خواهد شد.

نکته‌ای که در میزان درجه آسیاب باید به آن توجه کرد این است که قهوه‌ی ریزتر زودتر دم کشیده و طعم بیشتری آزاد می‌کند و قهوه‌ی درشت‌تر نیز دیرتر دم خواهد کشید.

نسبت قهوه و آب در قهوه‌ی فرانسه

تحقیقات انجمن تخصصی قهوه آمریکا (SCAA) به روشی ایدئال برای تهیه مطبوع‌ترین نوع قهوه رسیده است که بر اساس آن به علاقه‌مندان قهوه توصیه می‌کند به ازای هر ۱٫۹ لیتر آب بین ۹۰ تا ۱۲۰ گرم قهوه آسیاب شده استفاده نمایند.

این تحقیقات بر اساس ذائقه‌ی تعداد زیادی از افراد انجام‌شده است که بهترین طعم قهوه را زمانی حس می‌کنند که بین ۱٫۱۵ تا ۱٫۳۵ درصد مواد جامد محلول (TDS) در نوشیدنی موجود است.

به‌طور ساده به ازای هر ۱۰۰ میلی‌لیتر آب ۴٫۷ تا ۶٫۳ گرم قهوه موردنیاز خواهد بود.

بهترین دمای آب برای دم‌آوری قهوه‌ی فرانسه

در مورد درجه حرارت آب بهترین پیشنهاد حرارت برای دم کردن قهوه را ۹۳ درجه‌ی سانتی‌گراد است.

درزمینه‌ی درجه حرارت آب نیز می‌توان ذائقه افراد را دم‌آوری موردتوجه قرار داد، به‌طوری‌که می‌توان از آب با درجه حرارت ۸۰ تا ۹۵ درجه سانتی‌گراد نیز، استفاده کرد.

طبیعتاً استفاده از آب ۹۵ درجه باعث می‌شود طعم بیشتری از قهوه گرفته‌شده و درنتیجه قهوه تلخ‌تر خواهد شد.

همچنین استفاده از آب ۸۰ درجه نیز نتیجه‌ای عکس آن دارد و در صورت استفاده از آبی با درجه حرارت خارج از بازه‌ی ۸۰ تا ۹۵ درجه، قهوه یا می‌سوزد و یا دم نخواهد کشید.

استفاده از قهوه ساز قهوه‌ی فرانسه 

سبک دم کردن فرانسوی شباهت بسیار زیادی به سبک دم کردن چای بین ایرانی‌ها دارد.

قهوه ساز فرانسه  COFFEE MAKER:

برای تهیه‌ی قهوه‌ی فرانسه به روش استاندارد و اصلی نیاز به یک قهوه ساز داریم که با روش Auto Drip قهوه‌ی مطبوعی دم‌آوری می‌کند.

در این دستگاه آب مستقیماً بر روی قهوه‌ای که درونِ فیلتر یا صافی‌ای کاغذی در بخش بالایی دستگاه قرار دارد، ریخته می‌شود.

آب در محفظۀ مخصوص به‌طرف المنت گرمایشی که در کف دستگاه قرار دارد، فشار می‌آورد.

دستگاه‌های قهوه ساز معمولاً یک صافی فلزی دارند اما برای بالا بردن کیفیت بهتر است از  فیلترهای یک‌بارمصرف کاغذی استفاده کرد.

قهوه دم‌آوری شده سپس از یک لوله در بالای دستگاه خارج می‌شود و از صافی عبور کرده، به پائین می‌ریزد.

درنهایت، قهوه بر اثر نیروی جاذبه به درون پارچی شیشه‌ای به زیر می‌چکد؛ یعنی به جایی که بر روی صفحه‌ای داغ قرار داده شده که قهوه را در دمایی بهینه نگه می‌دارد تا بتوان در هرزمانی از روز، آن را نوشید.

در این روش همچنین امکان استفاده از قهوه‌های کیسه‌ای وجود دارد که استفاده از این کیسه‌ها، درست کردن قهوه و تمیز کردن دستگاه را آسان‌تر می‌سازد.

روش فرنچ پرس و دستگاه V60:

با استفاده از دستگاه‌ها و روش‌های دیگری نیز می‌توان به نتیجه‌ای مشابه استفاده از قهوه ساز یا Auto Drip رسید که استفاده از دستگاه V60 از آن جمله است.

همچنین با استفاده از دستگاه کوچک و خانگی فرنچ پرس نیز می‌توان نتیجه مطلوبی به دست آورد.

در این دستگاه معمولاً از قهوه‌ای با درجه آسیاب کمی درشت‌تر نسبت به قهوه‌ی فرانسه استفاده می‌کنند و جالب اینجاست که طبق تحقیقات انجام‌شده بیشترین خواص قهوه در این روش آزاد می‌شود.

در نبود همه‌ی این امکانات، شما می‌توانید از قوری مخصوص دم کردن چای نیز برای تهیه‌ی قهوه استفاده کنید.

در این روش نیز کافی است قهوه‌ی آسیاب شده در قوری ریخته و بعد آب داغ را اضافه نمایید و به‌آرامی شروع به هم زدن نمایید. پس از چند دقیقه قهوه‌ی شما دم کشیده است.

کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.

واژه نامه قهوه: اتیوپی Ethiopia

Ethiopia

کافه اکسسوری – اتیوپی Ethiopia اغلب به‌درستی به‌عنوان زادگاه قهوه معرفی می‌شود. ازنظر فنی، اختلاف‌نظر در مورد اینکه واقعاً گونه عربیکا از کجا منشأ گرفته است، وجود دارد. اتیوپی و یمن دو رقبای داغ در این میان هستند، اما اتیوپی است که محل استقبال بی‌نظیرترین و متنوع‌ترین آرایه طبیعی گونه‌های عربیکا است.

ارتفاعات اتیوپی زیستگاه کاملی را برای شکوفایی عربیکا ارائه می‌دهد؛ به‌اندازه‌ای که این مناطق مرتفع تقریباً در همه جهان تنوع گونه‌های عربیکا را در خود جای‌داده است. به همین دلیل، اتیوپی پتانسیل تولید طیف گسترده‌ای از مشخصات و پروفایل‌های طعمی را دارد.

بیشتر قهوه در اتیوپی در موقعیت‌هایی مانند مزرعه معمولی در قاره آمریکا رشد نمی‌کند. درعوض، قهوه با همکاری بسیاری از کشاورزان خرد، با هم مخلوط و در یک کارخانه مرکزی پردازش می‌شوند. دستیابی به قابلیت ردیابی در این شرایط طبیعتاً دشوارتر است.

بااین‌حال، تعداد زیادی از قطعه‌ها در زمان‌های مختلف از کارخانه‌های فرآوری عبور می‌کنند، بنابراین هر نوع قهوه بستگی به این دارد که قسمت‌های تعاونی در هر زمان خاص برداشت می‌کنند. قهوه‌های شسته شده از منطقه یورگاچف با نت‌های چای و مرکبات مانند می‌توانند به‌شدت گلی و معطر باشند. یک قهوه شسته شده اتیوپی غربی می‌تواند از گل و لعاب بیشتری برخوردار باشد. در مقابل، قهوه طبیعی سیدامو و هرار می‌تواند جسورانه، شکلاتی و پر از میوه‌های رسیده باشد.

منبع: The Coffee Dictionary, Maxwell Colonna

Ethiopia

Ethiopia is often rightly heralded as the birthplace of coffee. Technically, there is dispute as to where Arabica really originates. Ethiopia and Yemen are the two hot contenders, but it is Ethiopia that is home to the most incredibly diverse natural array of Arabica varieties. The Ethiopian Highlands offer the perfect habitat for Arabica to flourish.

So much so that these highlands house nearly all of the world’s diversity of Arabica varieties. Due to this, Ethiopia has the potential to produce a wide range of characteristics and flavour profiles. Most coffee in Ethiopia is not grown in the farm-like situations typical of the Americas. Instead, the coffee is cooperatively grown. Many smallholders, sometimes hundreds, will mix their small lots together and deposit them at a central processing mill.

It is naturally more difficult to achieve traceability under these circumstances. You may buy a coffee from a mill in Ethiopia and then buy what appears to be the same coffee. However, different lots pass through the mill at different times, so any coffee will be dependent upon which parts of the cooperative are harvesting at any particular time.

Washed coffees from the Yirgacheffe region can be intensely floral and aromatic with tea- and citrus-like notes. A western Ethiopian washed coffee can be more densely floral and fuller bodied. In stark contrast, natural coffee from Sidamo and Harar can be bold, chocolaty, and chock-full of ripe fruit

کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.

قهوه‌ی گیشا قهوه‌ای منحصر به فرد

قهوه‌ی گیشا

کافه اکسسوری – قهوه‌ی گیشا به داشتن عطروطعم حیرت‌انگیز خود مشهور است. این قهوه که برای نخستین بار در اتیوپی تولید و سپس به کاستاریکا رفت، به دلیل مقاومت بالا در برابر یکی از بیماری‌های شایع قهوه به نام «زنگ برگ» معروف است. در این مقاله به این‌گونه منحصربه‌فرد قهوه می‌پردازیم.

برخی از گونه‌های قهوه نسبت به اقلیم، ارتفاع، آفت‌ها و آسیب‌های متفاوت، مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند که این مسئله سبب تفاوت طعم در بین گونه‌های مختلف می‌شود. قهوه گیشا گونه‌ای است که به دلیل مقاومت بی‌نظیرش در برابر بیماری قهوه به نام «زنگ برگ» معروف است.

درختان گیشا بسیار بلند هستند و به دلیل برگ‌های بسیار زیبایی که دارند به‌راحتی قابل‌تشخیص هستند.

درخت قهوه‌ی گیشا درنهایت به پاناما رفت و پس از انجام آزمایش‌های فراوان گونه‌ی گیشا نسبت به بیماری زنگ برگ، به تولیدکنندگان قهوه این فرصت را داد که به کشف مشخصات عطروطعم قهوه بپردازند.

در سال ۲۰۰۴ آن‌ها به کشفی بزرگ دست زدند که باعث شد این‌گونه، به‌عنوان یک ‌گونه‌ی منحصربه‌فرد در همه‌جا شناخته شود. مشخصات طعمی آن ظریف و فلورال است که طعم برجسته‌ای از یاس و نارنج را نیز با خود به همراه دارد. جالب اینجاست که هیچ طعم ترشی و تلخی‌ای از آن دریافت نمی‌شود و همین ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن باعث شد تا گونه‌ی گیشا طرفداران زیادی را در سراسر دنیا داشته باشد.

به نظر می‌رسد پاناما همچنان بهترین مکان برای کشت و پرورش قهوه گیشا است، اما کاستاریکا، کلمبیا و حتی اتیوپی نیز در تلاش برای تولید و تکثیر این نوع قهوه هستند تا به موفقیت پاناما دست یابند.

یکی از گران‌ترین قهوه‌های دنیا

عوامل زیادی بر قیمت قهوه تأثیرگذار است که تغییرات اقلیمی و بیماری‌های مربوط به قهوه دو فاکتور مهم در این امر به شمار می‌رود؛ اما به نظر ما مهم‌ترین فاکتور چیزی دیگر است و آن چیزی نیست جز تقاضای بازار. هرچه تقاضای محصولی بیشتر شود، بالطبع قیمت آن نیز افزایش می‌یابد و با توجه به محبوبیت و افزایش میزان تقاضا برای قهوه‌ی گیشا، طبیعی است که قیمت آن نیز بسیار بالا باشد.

کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.

فرآیندهای تولید قهوه فوری

قهوه فوری

کافه اکسسوری – قهوه فوری در حقیقت قهوه‌ی دم‌آوری شده است که عنصر آب در آن حذف‌شده است. این فرایند، فرآیند پیچیده‌ای نیست و تغییرات عجیب‌وغریب شیمیایی در آن رخ نمی‌دهد و قهوه‌ی فوری درواقع همان قهوه‌ی خالص است. شما حتی ممکن است اسامی دیگری نیز برای قهوه‌ی فوری شنیده باشید؛ همانند پودر قهوه (ازآنجاکه به شکل پودر است)، قهوه‌ی محلول (ازآنجاکه در آب حل می‌شود) و کریستال قهوه (ازآنجا ظاهری کریستال گونه دارد). در این مقاله به چیستی قهوه فوری و فواید و مضرات آن می‌پردازیم.

قهوه‌ی فوری عموماً از دانه‌های قهوه‌ی روبوستا به دست می‌آید که کیفیت و قیمتی پایین‌تر در قیاس با دانه‌های عربیکا دارند.

فرآیند تولید قهوه فوری

دو روش برای تولید کریستال‌های قهوه‌ی فوری وجود دارد: یخ زدگی-خشک کردن و پاشیدن-خشک کردن.

یخ زدگی-خشک کردن

در این حالت بیشتر طعم‌های قهوه حفظ می‌شود؛ اما پروسه‌ای است که درگیری بیشتری دارد و به همین دلیل ممکن است شما مجبور شوید برای خرید آن پول بیشتری پرداخت کنید؛ اما طعم آن ارزش بهای بیشتر را دارد.

در این روش قهوه و یا عصاره‌ای آن را طی یک حرکت سریع با دمایی نزدیک به منفی ۴۰ درجه سرمادهی می‌کنند.

سپس آن را در محفظه‌ی خشک‌کن قرار می‌دهند و به ناگهان حرارت را وارد محفظه می‌کنند.

همان‌طور که قهوه‌ی یخ‌زده حرارت می‌بیند، آب یخ‌زده‌ی درون آن به‌سرعت تبدیل به گاز می‌شود، بدون آن‌که در این میان به مایع تبدیل شود که این فرایند را تصعید می‌نامند و آنچه بر جا می‌ماند تکه‌های خشک‌شده‌ی قهوه است.

پاشیدن-خشک کردن

این روش از ساخت قهوه‌ی فوری به زمان کمتری نیاز دارد و تبدیل قهوه‌ی مایع به قهوه‌ی فوری چیزی نزدیک به ۵ الی ۳۰ ثانیه زمان می‌برد.

در این روش قهوه یا عصاره‌ی آن را از بالای محفظه‌ای بزرگ که دارای هوای داغ است به درون آن می‌پاشانند و به‌محض اینکه قطرات قهوه به پایین حرکت می‌کنند، آب درون آن‌ها بخار می‌گردد.

در انتها کریستال‌های قهوه‌ی فوری در انتهای محفظه فرود می‌آیند.

متأسفانه در این روش، دمای بسیار بالا روغن موجود در قهوه را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و بسیاری از طعم‌های درون آن را از بین می‌رود.

همچنین در این روش پودر قهوه‌ای که به دست می‌آید بسیار ریزتر است.

گاهی برای اینکه قهوه‌ی به‌دست‌آمده برای مشتری قابل‌قبول‌تر باشد، پودرهای قهوه را در فرآیندی که شامل بخاردهی می‌شود به هم می‌چسبانند.

تاریخچه‌ی قهوه فوری

این قهوه اولین بار در سال ۱۸۹۰ توسط New Zealander David Strang اختراع شد. او پروسه‌ی به دست آوردن این نوع قهوه را پروسه‌ی «خشک‌کردن هوای داغ» می‌نامید.

بااین‌حال تا سال ۱۹۰۱ توجه چندان زیادی به این نوع قهوه نمی‌شد. سپس Satori Kato دانشمند ژاپنی که در شیکاگو کار می‌کرد، این نوع قهوه را به همگان معرفی کرد.

کمی بعد در سال ۱۹۰۱، شیمیدان انگلیسی George Constant Louis زمانی که در گواتمالا زندگی می‌کرد فرآیند دیگری برای ساخت این نوع قهوه معرفی کرد. او که بسیار به نوشیدن قهوه علاقه داشت، به آبی که از دهانه‌ی موکا-پاتش فوران می‌کرد دقت و پودرهای قهوه را در آن مشاهده نمود.

این مطلب حس کنجکاوی او را برانگیخت و وادار کرد که به آزمایش‌های بیشتری دست زند. او درنهایت نوعی قهوه‌ی خشک‌شده تولید کرد و آن را Red E Coffee نامید.

در پی درخواست دولت برزیل، شرکت نستله در سال ۱۹۳۰ شروع به انجام آزمایش بر روی روش‌های تولید قهوه‌ی فوری کرد و در سال ۱۹۳۸، شرکت تولید قهوه‌ی فوری خود را به همگان معرفی نمود و اسم محصولش را نسکافه نامید که تلفیقی از اسم‌های نستله و کافه بود.

در سال ۱۹۶۵، آن‌ها محصولات خود را گسترش دادند و نسکافه گلد را به بازار روانه کردند که درواقع قهوه‌ی فوری‌ای است که با روش یخ زدگی-خشک کردن تولید می‌شود.

مصرف قهوه فوری

قهوه‌ی فوری بیشتر در مسیر یا مکان‌هایی نظیر قطار که دسترسی به ابزار دم‌آوری قهوه نیست نوشیده و سرو می‌شود، پس اگر شما به نوشیدن قهوه‌ی تازه و دم شده اهمیت نمی‌دهید می‌توانید از قهوه‌ی فوری در هرجایی استفاده نمایید.

این قهوه‌ها همچنین در آشپزی و کیک پزی نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد.

قهوه‌ی فوری تنها یک نوشیدنی نیست بلکه یکی از اجزای اصلی سازنده‌ی Caffenol-C است که در مایع ظهور عکس‌های سیاه‌وسفید نیز استفاده می‌شود و به طرز عجیبی هرچه این نوع قهوه از کیفیت پایین‌تری برخوردار باشد و برند ارزان‌تری داشته باشد، در این مورد بیشتر و بهتر کار خواهد کرد.

کافئین در قهوه فوری

به‌طورکلی، هر ۸ اونس از قهوه‌ی فوری ۲۷ تا ۱۷۳ میلی‌گرم کافئین را شامل می‌شود و مدل‌های بدون کافئین آن نیز بین ۲ تا ۱۲ میلی‌گرم کافئین دارند. مثلاً در ۶ اونس قهوه‌ی فوری نسکافه حدود ۶۵ میلی‌گرم کافئین موجود است.

قهوه فوری و سلامتی

قهوه فوری همان قهوه‌ای است که آبش را گرفته‌اند و سپس قبل از نوشیدن دوباره به آن اضافه می‌شود؛ اما در مورد تأثیر در سلامتی انسان، تفاوت‌های دیگری نیز با هم دارند.

مثلاً یک فنجان قهوه‌ی نرمال چیزی نزدیک به ۴۰۰ میلی‌گرم پلی فنول (نوعی از آنتی‌اکسیدان) به ازای هر ۱۸۰ میلی‌لیتر دارد درحالی‌که این رقم در قهوه‌فوری تنها ۳۲۰ میلی‌گرم است.

قهوه فوری میزان کمتری کافئین نسبت به قهوه‌ی دم‌آوری شده دارد و اگر شما تمایل دارید کافئین کمتری دریافت کنید، این نوع قهوه می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد.

به دلایلی که هنوز روشن نیست، نوشیدن قهوه‌فوری نسبت به نوشیدن قهوه‌ی دم شده باعث جذب آهن کمتری می‌شود.

در حالت عادی جذب آهن از طریق روده‌ها نزدیک به ۵٫۸۸% کل آهنی است که شما جذب می‌کنید.

زمانی که قهوه‌ی دم شده می‌نوشید این عدد به ۱٫۶۴ و زمانی که قهوه فوری می‌خورید این عدد به ۹۷/۰ درصد کاهش می‌یابد.

تعدادی از مطالعات نشان می‌دهند که زنانی که قهوه‌ی فوری بیشتری نسبت به قهوه‌ی دم شده می‌نوشند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم قرار دارند.

کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.

واژه نامه قهوه: اسپرسو Espresso

Espresso

کافه اکسسوری – اسپرسو Espresso یک نوشیدنی نمادین است. در اصل این نوشیدنی، قهوه‌ای بسیار غلیظ و با تمرکز کوتاه است. این نوشیدنی تحت‌فشار ایجاد می‌شود و لایه‌ای از کف را روی سطح نوشیدنی بنام «کرما» ایجاد می‌کند. اسپرسو همچنین عامل محرک پدیده کافی‌شاپ مدرن است که در سراسر جهان رواج یافته است.

اسپرسو با درجه آسیاب ریزودرشت تهیه و درست کردن آن دشوار است که مطمئناً در آنجایی است که بسیاری از ویژگی‌ها و یا نواقص آن به وجود می‌آید. ایتالیا می‌تواند ادعای اختراع دستگاه اسپرسو را داشته باشد و سال‌هاست تا حد زیادی تعریف می‌کند که اسپرسو خوب چیست.

در بسیاری از موارد تا به امروز، کیفیت اسپرسو با معیارهای خاص مشخصی ازجمله ظاهر بصری کرما، زمان تولید صحیح ۲۵ ثانیه و حجم صحیح مایع تعریف‌شده است. این تعریف باریک در سال‌های اخیر پس‌ازاین واقعیت گسترش‌یافته است که برای بهینه‌سازی کیفیت قهوه به‌عنوان اسپرسو، ممکن است قوانین برای خنک کردن قهوه نیاز به خم شدن و حرکت داشته باشند.

این بدون شک مثبت است، اما این سؤال نیز وجود دارد، چه موقع قهوه ما اسپرسو نیست. شما می‌توانید با دم کردن یک قهوه بسیار طولانی از طریق دستگاه اسپرسو به نتایج شگفت‌انگیزی دست پیدا کنید. برای من، اسپرسو باید یک کنسانتره باشد. فکر می‌کنم زیر ۷ درصد از قدرت، چیز دیگری می‌شود – ممکن است عالی باشد، اما این فقط اسپرسو نیست.

منبع: The Coffee Dictionary, Maxwell Colonna

Espresso

The espresso – where to start? Espresso is iconic. It is essentially an intense, highly concentrated coffee beverage of a short measure. It is brewed under pressure, which creates a layer of foam on the surface of the drink called the “crema”.

It is also the driving force behind the modern coffee shop phenomenon that has spread around the world. Espresso is finicky and hard to make well, which is surely where a lot of its romance and intrigue come from.

Italy can lay claim to the invention of the espresso machine and for many years largely defined what a good espresso was. Back in the day, and in many cases to this day, espresso quality was defined by specific strict criteria, such as the visual appearance of the crema, the “correct” brew time of 25 seconds, and the “correct” volume of liquid.

This narrow definition has been broadened in recent years upon the realization that to optimize a coffee’s quality as espresso, the rules may need to bend and move to suit the coffee. This is undoubtedly positive, but there is also the question, then, of when coffee is not espresso.

You can achieve amazing results by brewing a very long filterlike coffee through an espresso machine. For me, espresso has to be a concentrate. Below 7 percent strength I think it starts to become something else – it may well be great, but it is just not espresso

کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.

قدیمی‌ترین قهوه در جهان؛ قهوه اتیوپی

قدیمی‌ترین قهوه

کافه اکسسوری – خاستگاه و محل تولد قهوه، کشور اتیوپی است، اما شهرت قهوه اتیوپی نه به خاطر عنوان قدیمی‌ترین قهوه در جهان است و نه به خاطر خاستگاه قهوه بودن؛ بلکه شهرت این قهوه به خاطر کیفیت و طعم‌های منحصربه‌فرد آن است و بی‌راه نیست که آن را در گزینه‌های بالای لیست نوشیدنی‌هایی که باید قبل از مرگ نوشید، می‌بینیم. در این یادداشت درباره این قهوه و ویژگی‌های آن می‌پردازیم.

قهوه اتیوپی؛ نوشیدنی که قبل از مرگ باید نوشید

بر اساس یک باور قدیمی گیاه قهوه به‌عنوان یک گیاه بین‌المللی قدیمی برای تهیه میوه قهوه، نخستین بار در قرن یازدهم میلادی توسط چوپانی اهل اتیوپی به نام «کالدی» کشف شد؛ اما دانه‌های قهوه در حدود سال ۵۷۰ بعد از میلاد برای نخستین بار کشت و مورداستفاده قرار گرفت. به گفته کارشناسان در کشور اتیوپی هزاران نوع درخت قهوه وجود دارد که هنوز از آن‌ها بهره‌برداری نشده است. شرایط آب و هوایی مناسب در اتیوپی از یک‌سو و ارتفاع بالای مزارع قهوه از سطح دریا به‌خصوص در مناطق جنوبی کشور از دیگر سو، شرایط ایده آلی را برای پرورش قهوه‌ای مرغوب و منحصربه‌فرد ایجاد کرده است.

بد نیست بدانید در بسیاری از مزارع اتیوپی به علت داشتن خاک غنی، قهوه بدون استفاده از مواد شیمیایی و آفت‌کش‌های مرسوم در دیگر مناطق قهوه خیز جهان، کشت داده می‌شود و یا میزان استفاده از آن‌ها بسیار کمتر از نقاط دیگر است. معمولاً انتظاری که از پروفایل طعمی و عطری قهوه اتیوپی می‌توان داشت، قهوه‌ای با نت‌های میوه‌ای و رایحه‌های گلی است؛ دقیقاً رایحه‌ای شبیه لوکس‌ترین عطر‌های دنیا.

ازجمله مشخصات قهوه اتیوپی این است که دانه‌های قهوه‌ اتیوپی به علت رشد در ارتفاع بالایی از سطح دریا معمولاً اسیدیته بالا دارند و ازلحاظ بادی (تن‌واری) سبک یا متوسط طبقه‌بندی می‌شوند. قطعاً اگر پیچیدگی پروفایل طعمی در انتخاب قهوه، شرط انتخاب باشد، قهوه اتیوپی جزو اولین انتخاب‌ها خواهد بود. در حال حاضر اتیوپی پنجمین تولیدکننده قهوه در دنیا ازلحاظ میزان تولید است که تقریباً نیمی از این تولید مصرف داخلی دارد.

فرآوری طبیعی قهوه‌های اتیوپی به عنوان قدیمی‌ترین قهوه

اکثر قهوه‌های اتیوپی به عنوان قدیمی‌ترین قهوه در جهان به روش طبیعی فرآوری می‌شوند که این امر شاید به دهه‌ها قبل برمی‌گردد. هرچند فرآوری شسته یا خیس با تجهیز ماشین‌آلات پیشرفته این نوع فرآوری در چند سال اخیر رشد روزافزون داشته است. به‌طور خلاصه پروفایل طعمی ایجادشده در قهوه اتیوپی در این دو نوع فرآوری به شرح زیر است:

طبیعی: طعم‌های میوه‌ای از مرکبات گرفته تا آناناس و توت‌فرنگی، نت‌های شرابی و انواع میوه‌های خشک‌شده مانند بلوبری، انگور و کشمش به همراه تن‌واری متوسط و متوسط رو به بالا.

شسته شده: عطر گل به‌خصوص یاسمین، رز، ماگنولیا و تن‌واری متوسط و متوسط رو به پایین و اسیدیتی شفاف. علاوه بر این نت‌های شکلات تلخ نیز در قهوه‌های اتیوپی مشهود است.

با توجه به پروفایل طعمی و عطری گفته‌شده، قهوه اتیوپی همواره به‌عنوان قهوه‌ای برای عصاره‌گیری به روش‌های دستی مانند وی شصت، کمکس و…بسیار مناسب است.

اهمیت فرهنگی و اجتماعی قدیمی‌ترین قهوه در اتیوپی

نوشیدن قهوه در اتیوپی علاوه بر خواص درمانی، آداب و مراسم خاص خود را دارد. در مهمانی‌های خانوادگی، جشن‌های مذهبی و مراسم عزاداری طی مراسمی که به «coffee ceremony» معروف است، سرو می‌شود. قهوه در این مراسم به‌وسیله زنان تهیه و سرو می‌شود. اهالی اتیوپی هیچ‌گاه دانه قهوه‌ برشته‌شده خریداری نمی‌کنند و در طی مراسمی دانه‌های سبز قهوه را در حضور میهمانان داخل ظروف مخصوصی روی حرارت برشته می‌کنند.

به هم زدن دانه‌ها تا رسیدن به رنگ دلخواه ادامه دارد و درواقع نکته لذت‌بخش این مراسم، پخش شدن عطر قهوه‌ در حال برشته شدن در فضاست تا مهمان‌ها از آن لذت ببرند. دانه‌ها سپس در هاون کوبیده شده و سابه قهوه در ظرف مخصوص دم‌آوری قهوه‌ اتیوپیایی به اسم «Jebena» ریخته می‌شود تا به همراه آب روی حرارت قرارگرفته و به نقطه‌جوش برسد. قهوه‌ آماده‌شده در فنجان‌های کوچکی که دسته ندارند سرو می‌شود و سینی ابتدا به مسن‌ترین فرد جمع تعارف می‌شود. در این مراسم قهوه سه بار برای میهمانان سرو می‌شود.

قهوه‌ آماده‌شده در این مراسم به عنوان قدیمی‌ترین قهوه معمولاً با شکر نوشیده می‌شود. برخی زنان در حین برشته‌کاری دانه‌های قهوه، به آن‌ها دارچین، هل یا میخک اضافه می‌کنند تا عطر بیشتری به نوشیدنی نهایی ببخشند. این مراسم می‌تواند گاهی تا دو تا سه ساعت به طول بینجامد، این مراسم نشانه‌ احترام و صمیمیت افراد نسبت به یکدیگر است و در طول آماده شدن و صرف قهوه از همه‌چیز صحبت می‌شود، از مسائل سیاسی و اجتماعی گرفته تا هر موضوع کوچک که برای خانواده و میهمانان اهمیت دارد. یک ضرب‌المثل در میان اهالی اتیوپی بر سر زبان‌هاست: وقتی کسی بگوید «من دوستی ندارم که با او قهوه بنوشم» درواقع به این معنی است که آن شخص همدم و همراز ندارد.

کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.

رابطه دم‌آوری قهوه و ارتفاع

ارتفاع

کافه اکسسوری – در زمان دم کردن قهوه عواملی زیادی را باید موردتوجه قرار داد، مانند اندازه آسیاب دانه قهوه، مدت‌زمان دم‌آوری قهوه، اندازه پالس‌های دستگاه قهوه ساز در ریختن آب و پراکندگی آب روی دانه‌های قهوه، درجه حرارت آب و البته ارتفاع محل زندگی شما. شاید برایتان عجیب باشد اما ارتفاعی که در آن زندگی می‌کنید بر دمای قهوه دم شده شما اثر می‌گذارد. درحالی‌که اغلب ما نباید نگران تأثیر ارتفاع بر دم‌آوری قهوه باشیم اما در مناطق کوهستانی باید سازوکار دم کردن قهوه را تغییر داد. چراکه تمام عطروطعم قهوه به دمای دم کردن قهوه بستگی دارد. در این مقاله می‌گوییم که چگونه ارتفاع محل زندگی‌تان برای دمای دم‌آوری قهوه به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر بر عصاره‌گیری قهوه و درنتیجه طعم و عطر و غلظت قهوه‌ای که می‌نوشید اثر می‌گذارد.

دمای دم‌آوری کلید اصلی عصاره‌گیری قهوه

دمای دم‌آوری یکی از عوامل مؤثر بر عصاره‌گیری قهوه است و البته تأثیر مستقیمی بر طعم قهوه دارد. در زمان دم کردن قهوه هدف اصلی استخراج طعم‌دهنده‌ها و رایحه‌های موجود در انواع دانه قهوه است. برخی عوامل مؤثر بر عصاره‌گیری، سرعت استخراج و عصاره‌گیری قهوه را افزایش می‌دهند و برخی دیگر آن را کُند می‌کنند. به‌عنوان‌مثال اندازه «ریز» آسیاب دانه‌های قهوه سرعت عصاره‌گیری را افزایش می‌دهد و آب داغ هم همین تأثیر را دارد. از سوی دیگر آب سرد سرعت استخراج را کُندتر می‌کند. درواقع علاوه بر عوامل بدیهی مثل تازگی رُست یا برشتگی دانه قهوه، کیفیت دانه قهوه و … دمای دم‌آوری قهوه، نقش اصلی و اساسی را در طعم و غلظت قهوه دارد.

واقعیت این است که تمامی عطرها و طعم‌ها به‌صورت هم‌زمان استخراج نمی‌شوند. در مرحله عصاره‌گیری ابتدا اسیدهای میوه‌ای، سپس شیرینی، در مرحله بعدی تلخی و درنهایت طعم و عطرهای تندوتیز و گسی از دانه قهوه استخراج می‌شوند. به‌عبارت‌دیگر، در هنگام عصاره‌گیری از قهوه هدف این نیست که تمام ترکیبات را استخراج‌کنید بلکه هدف این است که نسبت درستی از تمام ترکیبات مختلف قهوه استخراج شود و این به این معنی است که باید بر تمامی عواملی که بر سطوح و اندازه عصاره‌گیری تأثیر می‌گذارند کنترل داشته باشید.

 دمای ایده‌آل برای دم‌آوری قهوه

جالب است بدانید که انجمن تخصصی قهوه (SCA) تنها دستگاه‌های قهوه‌سازی را تأیید می‌کند که با محدوده دمای مشخصی کار می‌کنند: «حداقل دمای موردنیاز برای این‌که آب با قهوه تماس پیدا کند ۹۲ درجه سانتی‌گراد در دقیقه اول است. برای باقی‌مانده چرخه دم‌آوری، حداقل این دما (۹۲ درجه سانتی‌گراد) باید حفظ شود و هرگز از ۹۶ درجه سانتی‌گراد بیشتر نشود.»

بااین‌همه شما می‌توانید دماهای مختلف را برای عصاره‌گیری قهوه آزمایش کنید. یادتان باشد اگر همیشه در ۹۲-۹۶ درجه سانتی‌گراد (۱۹۸-۲۰۵ درجه فارنهایت) قهوه دم می‌کردیم هرگز به قهوه Cold brew نمی‌رسیدیم؛ اما به‌طورکلی، بهتر است دمای آب در این محدوده دمایی باشد. اگر در این دمای آب، قهوه شما کمی تلخ شد، دما را یک یا دو درجه کاهش دهید و اگر در این صورت قهوه کمی ترش شد دما را بالاتر ببرید. همه این موارد زمانی صادق است که دمای آب، دمای موردنظر شما باشد. زمانی که قرار باشد در ارتفاع بالاتر قهوه دم‌کنید همه‌چیز تغییر می‌کند.

تأثیر متقابل ارتفاع و نقطه‌جوش بر عصاره‌گیری قهوه

آب در دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد یا ۲۱۲ درجه فارنهایت به جوش می‌آید. این‌یکی از آن حقایقی است که همه می‌دانند؛ اما این فقط نیمی از داستان است. در حقیقت آب زمانی در دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد / ۲۱۲ درجه فارنهایت به جوش می‌آید که در ارتفاع هم‌سطح دریا باشد.

با افزایش ارتفاع، فشار کاهش پیدا می‌کند و فشار دقیقاً یکی از مواردی است که برای رسیدن آب به نقطه‌جوش مهم است. دلیلش هم این است که آب زمانی به دمای جوش می‌رسد که فشار داخل آن (که در این مورد به‌وسیله گرما ایجاد می‌شود) برابر با فشار جو باشد. با کاهش فشار، نقطه‌جوش هم پایین می‌آید. به‌بیان‌دیگر هرچه ارتفاع بیشتر باشد نقطه‌جوش پایین‌تر است.

این مسئله واقعاً بر فرایند دم کردن و عصاره‌گیری قهوه تأثیر می‌گذارد. زمانی که نقطه‌جوش تحت تأثیر قرار بگیرد، کل محدوده دما هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

 تأثیر ارتفاع بر روند دم‌آوری قهوه

تحقیقات زیادی در مورد چگونگی تأثیر ارتفاع بر نحوه دم‌آوری و عصاره‌گیری انواع مختلف دانه قهوه انجام‌شده است.

به باور کارشناسان، دم کردن قهوه در ارتفاع ۱۵۲۴ متری از سطح دریا نیاز به تنظیمات دقیق دستگاه قهوه‌ساز دارد چون در این ارتفاع نقطه‌جوش ۱۰ درجه فارنهایت (۵.۵ درجه سانتی‌گراد) کمتر شده است.

همین مسئله رسیدن به سطح عصاره‌گیری موردنظر را با مشکل روبرو می‌کند. اگر از یک دستگاه قهوه‌ساز استاندارد برای دم‌آوری قهوه استفاده کنید، در این ارتفاع به‌احتمال‌زیاد درنهایت یک قهوه کم‌رمق خواهید داشت. در این شرایط تنها گزینه‌های مناسب درست کردن قهوه استفاده از دستگاه‌های قهوه‌ساز pour over   هستند که برای تنظیم درجه حرارت بر اساس ارتفاع طراحی شده‌اند.

راه‌حل مسئله ارتفاع برای دم‌آوری قهوه

اگر دستگاهی دارید که به‌صورت اتوماتیک برای دم کردن قهوه در ارتفاع برنامه دارد شانس به شما رو کرده و شما در بالاترین ارتفاع هم برای دم کردن بهترین و خوش‌طعم‌ترین قهوه ترک، اسپرسو و … مشکلی نخواهید داشت؛ اما اگر دستگاه قهوه‌ساز شما چنین قابلیتی نداشته باشد چه باید کرد؟

درواقع در این ارتفاع؛ هم باید به فکر نوشیدن یک قهوه خوب باشید و هم عمر مفید دستگاه قهوه‌سازتان. برای مثال اگر شما در ارتفاع ۱۵۲۴ متری از سطح دریا باشید و به دمای ۱۹۷-۱۹۸ درجه فارنهایت (۹۲ درجه سانتی‌گراد) برسید، آب شما به جوش می‌آید. خب این مسئله طبعاً باعث به وجود آمدن مشکلاتی در کتری برقی یا دستگاه قهوه‌سازتان می‌شود. پس مراقب این قضیه باشید و دستگاه قهوه‌ساز را به نحوی تنظیم کنید که نقطه‌جوش آن با نقطه‌جوش واقعی در آن ارتفاع مطابقت داشته باشد.

اگر از روش دستی برای دم کردن قهوه بر روی گاز استفاده می‌کنید، دم کردن قهوه در ارتفاع بالا ساده‌تر می‌شود.

یادتان باشد ارتفاع تأثیر قابل‌توجهی بر طعم و عطر قهوه شما دارد پس آن را جدی بگیرید. درواقع همان‌قدر که درجه حرارت آب در طعم قهوه و روند فرایند عصاره‌گیری نقش دارد، ارتفاع هم بسیار مهم است.

کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.