کافه اکسسوری – قهوه بهعنوان پرمصرفترین نوشیدنی گرم در کافیشاپها در سراسر دنیا و همچنین پرمصرفترین نوشیدنی خانگی محسوب میشود. از طرفی این نوشیدنی باوجود دارا بودن مواد پرخاصیتی همچون کافئین و آنتیاکسیدانها به سلامت و متابولیسم بدن تأثیر مستقیم و اثباتشدهای دارد. در این مقاله به بیولوژی قهوه و تأثیرات آن بر بدن انسان، به ویژه افزایش متابولیسم بدن، تأثیر بر سلول های سرطانی و همچنین تأثیر مستقیم بر دیابت نوع ۲ که تنها بخشی از خواص مفید مصرف قهوه است، میپردازیم.
عناصر موجود در بیولوژی قهوه
مواد اصلی بیولوژیکی فعالِ موجود در قهوه بهعنوان یکی از پرمصرفترین نوشیدنیهای دنیا شامل کافئین بهعنوان یک محرک و مجموعهای از آنتیاکسیدانها هستند که جزو مواد دارای خواص اصلی و موثر برای بدن و به خصوص سلامت بدن، افزایش متابولیسم، چربی سوزی، تقویت حافظه و بسیاری موارد دیگر، محسوب میشوند.
خاصیت تحریککننده کافئین موجود در انواع قهوه بهعنوان یک نوشیدنی سنتی و نیز یک نوشیدنی گرم در منوی کافهها و کافیشاپها به این معنی است که میتوانید برای از خواب بیدار شدن و هشیاری سریع بعد از خواب، روی یک فنجان قهوه حساب کنید. در حقیقت، قهوه یا حداقل کافئین موجود در آن، رایجترین داروی روانگردان در جهان است. به نظر میرسد کافئین بهعنوان یک محرک تا حدودی با مسدود کردن فعالیت آدنوزین– ماده شیمیایی که باعث خواب و احساس خوابآلودگی میشود- از طریق اتصال به این گیرنده حسی عمل میکند.
کافئین و آدنوزین ساختارهای حلقوی مشابهی دارند. کافئین بهعنوان یک تقلیدکننده مولکولی عمل میکند وگیرنده آدنوزین را پر و مسدود میکند و مانع از توانایی طبیعی بدن برای استراحت در زمان خستگی میشود.
به دلیل همین عملکرد قهوه است که خوردن بیشازحد قهوه میتواند احساس تلاطم، تپش قلب و اضطراب یا بیخوابی را به شما منتقل کند.
واکنشها و پاسخها به کافئین
فارغ از نوع رُست قهوه این نوشیدنی و یا حتی جویدن دانه قهوه بدون دم کردن آن، افراد مختلف به کافئین پاسخ متفاوتی نشان میدهند. حداقل برخی از این واکنشها ناشی از داشتن اشکال مختلف گیرنده آدنوزین است، مولکولی که کافئین به آن وصل شده و مسدود میشود. این تفاوت ممکن است به خاطر تفاوت ژنتیکی افراد مختلف نیز باشد.
بدن برخی افراد کافئین را پردازش نمیکند و نوشیدنیهایی مانند قهوه برای آنها خطرناک است. بااینحال، حتی بهدوراز افراطوتفریط در نوشیدن قهوه، تفاوتهایی در نحوه واکنش بدن به قهوه وجود دارد. البته مانند بسیاری از موارد بیولوژیکی، این واکنش تابعی از محیط، سابقه مصرف قهوه درگذشته، ژنتیک و یا صرفاً عاملی تصادفی است که بسیار نادر است و نوعی حساسیت به کافئین محسوب میشود.
ما ممکن است به دلیل خاصیت سرحال کننده کافئین به نوشیدن قهوه بهصورت سرد یا گرم علاقه داشته باشیم اما این بدان معنی نیست که کافئین مهمترین جنبه یک فنجان قهوه ازنظر بیولوژیکی است.
در مطالعهای که در این زمینه انجامشده است، مشخص شد که کافئین در بیولوژی قهوه باعث انقباض عضلات صاف میشود و از همین رو ممکن است که کافئین مستقیماً فعالیت روده را تقویت کند. بااینحال، مطالعات دیگر نشان دادهاند که قهوه بدون کافئین که میتواند بهعنوان قهوه معمولی بر فعالیت روده تأثیر بگذارد، مکانیسم پیچیدهتری را شامل میشود که شامل برخی دیگر از مولکولهای موجود در قهوه است.
فواید آنتیاکسیدانی بیولوژی قهوه
در مورد آنتیاکسیدانهای موجود بیولوژی قهوه بهعنوان یکی از پرمصرفترین نوشیدنیهای دنیا بحث زیادی وجود دارد. درواقع همهچیز خیلی ساده شروع میشود. فرآیندهای متابولیک، انرژی لازم را برای فعالیت و زندگی روزانه تولید میکنند؛ اما این فرایندها باعث ایجاد ضایعات نیز میشوند. این ضایعات غالباً به شکل مولکولهای اکسیده شدهای هستند که میتوانند بهخودیخود آسیبزا باشند یا در آسیب رساندن به سایر مولکولها مؤثر باشند.
آنتیاکسیدانها گروه وسیعی از مولکولها هستند که میتوانند پسماندهای خطرناک را از بین ببرند. تمام موجودات زنده بهعنوان بخشی از تعادل متابولیک آنتیاکسیدانهایی تولید میکنند. مشخص نیست که آیا رژیم غذایی ما با آنتیاکسیدانهای اضافی میتواند این دفاع طبیعی بدن را تقویت کند یا نه اما این حدس و گمانها همچنان به قوت خود باقی است. آنتیاکسیدانها تقریباً با همهچیز ازجمله انزال زودرس در مردان مرتبط هستند؛ اما هیچیک از این گمانهزنیها تاکنون بهصورت قطعی اثبات نشده است و در حد حدس و گمان باقیماندهاند.
رابطه قهوه با سرطان، آلزایمر و دیابت نوع ۲
در مورد خواص قهوه برای بدن انسان بسیار سخن گفتهاند اما حقیقت این است که قهوه سرطان را درمان نمیکند، اما ممکن است به جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی و احتمالاً پیشگیری از سایر بیماریها نیز کمک کند. در سادهترین حالت، سرطان رشد کنترل نشده سلولها است که اساساً در مورد تنظیم زمانی است که ژنها فعال هستند یا وجود ندارند. آنتیاکسیدانهای موجود در قهوه درواقع میتوانند اثر ضد سرطانی داشته باشند. به یاد داشته باشید که آنتیاکسیدانها با آسیب سلولی مبارزه میکنند. یکی از آسیبهایی که ممکن است به کاهش آن کمک کند جهش به DNA است و سرطان در اثر جهشهایی ایجاد میشود که منجر به تنظیم نادرست ژنها میشوند.
مطالعات نشان داده است که مصرف قهوه به پیشگیری از رشد سلولهای سرطانی کمک میکند. مطالعات دیگر در انسان نشان داده است که مصرف قهوه با کاهش ابتلا به برخی سرطانها مرتبط است.
جالب اینجاست که مصرف قهوه با کاهش ریسک ابتلا به سایر بیماریها هم مرتبط است. مصرف قهوه سبب افزایش متابولیسم بدن انسان میشود. همچنین قهوه باعث کاهش احتمال ابتلا به بیماری پارکینسون و برخی اشکال بیماری زوال عقل یا همان آلزایمر نیز، میشود.
دیابت نوع ۲ یکی از بیماریهای مزمن در بدن انسان محسوب میشود؛ اما مطالعات نشان داده است که مصرف روزانه قهوه در کاهش و کنترل این نوع بیماری نیز مفید است و از افزایش میزان دیابت نوع ۲ در بدن تأثیرگذار است.
کافه اکسسوری را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.